اگر به سمت داخل آرنج خود دست بزنید یعنی جایی که نزدیک به تنه شما است برجستگی را حس خواهید کرد که به آن اپی کوندیل داخلی می گویند .تونل کوبیتال یا آرنجی فضایی است به اندازه 4میلی متر که بین اپی کوندیل داخلی و زائده آرنجی استخوان زند زیرین(استخوان اولنار) قراردارد
علت شایع تمام سندرمهای فشار عصبی، افزایش فشار است که معمولا از فشار استخوان یا بافت همبند بر یک عصب در مچ دست، بازوها یا آرنج ناشی میشود. در بیشتر موارد سندرم تونل کوبیتال با درمانهای معمول قابل کنترلاند، اما در موارد شدیدتر ممکن است نیاز به جراحی برای کاهش فشار بر عصب مورد نظر باشد.
موقعیت تونل کوبیتال و عصب اولنار داخل آن
سندرم تونل کوبیتال که به نام نوروپاتی عصب اولنار نیز معروف است به دلیل افزایش فشار بر عصب اولنار ایجاد میشود.
تحت شریط زیر، بیشتر در معرض ابتلا به سندرم تونل کوبیتال خواهید بود:
اگر مکررا به آرنجتان تکیه میکنید، مخصوصا روی سطح سخت یا اینکه نگه داشتن آرنج ساعت ها به حالت تا شده ، به طور مثال مدت طولانی با تلفن حرف زدن یا خوابیدن روی دستی که زیر بالش گذاشتهاید. گاهی سندرم تونل کوبیتال از رشد نابهنجار استخوان در آرنج یا فعالیت بدنی شدید ناشی میشود که فشار بر عصب اولنار را افزایش میدهد. افرادی که دچار شکستگی در ناحیه آرنج شدهاند یا التهابی در آرنج دارند بیشتر مستعد فشار بر عصب اولنار هستند. دیابت نیز، شایعترین بیماری مرتبط با این عارضه است. سندرم تونل کوبیتال نیز میتواند به دلیل آسیب مفصلی ناشی از آرتریت نیز ایجاد شود، اما سندرم تونل کوبیتال به ندرت در موارد آرتریتی مربوط به آرنج روی میدهد.
هر عملی که باعث ایجاد فشارمزمن و طولانی مدت بر روی عصب زند زیرین(عصب اولنار) در ناحیه تونل کوبیتال (آرنجی )شود ، باعث ایجاد بیماری سندرم تونل کوبیتال آرنجی می شود چون احتمال این هست که عصب در نواحی دیگری تحت فشار قرار بگیرد اما شایع ترین مکان تونل کوبیتال یا تونل آرنجی است ،عصب اولنار (عصب زند زیرین ) ابتدا از شبکه عصبی گردنی خارج می شود و پس از گذشتن از مسیر گردن و بازو و آرنج از فضای تونل کوبیتال عبور میکند. نهایتا به کف دست می رسد و پس از گذشتن از عضلات کف دست به انگشت کوچک و نیمه داخلی انگشت انگشتری می رسد. (اگر کف دست به سمت صورت باشد، قسمتی از انگشت انگشتری که به سمت تنه است) وظیفه این عصب تحریک قسمتی از عضلات ساعد و کف دست برای حرکت کردن و همچنین دادن حس لامسه به سطح داخلی ساعد و کف دست و انگشت کوچک دست و نیمه داخلی انگشت انگشتری است. چنانچه این عصب تحت فشار قرار گیرد، بیماری ایجاد می شود.
از جمله این علل عبارتند از :
شکستگی های قدیمی اطراف آرنج
نیمه در رفتگی مکرر عصب به دلیل کم عمق بودن ناودان
استئو آرتریت (کاهش فضای مفصلی آرنج )پیشرفته آرنج
(کوبیتوس والگوس )چرخش رو به خارج ساعد اگر دو دست بهم نزدیک شوند دو ساعد از هم دور و دو ناحیه آرنج بهم نزدیک میشوند
کاهش حس و گزگز که معمولا در انگشتان کوچک و انگشتری دست بوجود میاید.
درد معمولا در ناحیه داخلی آرنج است ولی میتواند به ساعد یا بازو هم انتشار یابد.
دست ضعیف شده، ممکن است اشیاء بطور مکرر از دست بیفتند یا فرد احساس کند در موقع گرفتن اشیاء دستش قدرت کافی ندارد.
حین انجام دادن حرکات ظریف، انگشتان دست وی دچار اشکال شده است و مهارت انجام حرکات انگشتان را که در قبل داشت ندارد.
در حالات شدید بیماری، ممکن است حس انگشت کوچک و نیمی از انگشت انگشتری و طرف داخلی دست و ساعد از بین رفته و عضلات طرف داخلی ساعد لاغر شوند.
قسمت ها یی از بدن که در این بیماری دچار درد و گزگز میشوند
اگر الکترومیوگرافی یا همان نوار عصب و عضله نشان دهنده این باشد که فشار وارد شده بر عصب اولنار اندک است در این موارد اغلب با شیوه های معمول درمان صورت می گیرد
موارد خفیف سندرم تونل کوبیتال معمولا به درمانهای فیزیکی جواب میدهند
مانند:
اجتناب از وارد کردن فشار بر آرنج طی فعالیتهای روزمره
پوشیدن پَد محافظ آرنج روی یا همان استخوان آرنج طی فعالیتهای روزمره
استفاده از آتل یا اسپلینت آرنج حین خواب برای پیشگیری از زیاد تا شدن آرنج
در مواردی که اسپلینت کمکی نمیکند یا فشار وارد بر عصب شدیدتر است، ۸۵ درصد از بیماران به برخی از انواع جراحیها برای رها کردن عصب اولنار از تنش و فشار جواب میدهند.
این جراحیها میتوانند به سادگی، عصب را از فشار آزاد کنند، جای عصب را به جلوی بازو تغییر دهند، و یا عصب را به زیر لایهای از چربی، زیر عضله و یا داخل عضله ببرند.
تشخیص دقیق در انتخاب بهترین درمان برای سندرم تونل کوبیتال بسیار مهم است. فیزیوتراپیست قادر به ارزیابی و تشخیص منشا درد آرنج خواهد بود. به این منظور فیزیوتراپیست باید سابقه کامل را ثبت کند و سپس با معاینه دقیق منبع درد شما و سهم عوامل دخیل در ایجاد آن مانند وضعیت و حجم کاریتان را تعیین کند.
در آسیب های آرنج به خصوص سندرم تونل کوبیتال، مدیریت زودهنگام برای جلوگیری از آسیب بیشتر به عصب از طریق هرگونه ترومای مداوم یا التهاب ثانویه و تورم، بسیار مهم است. اگر تقلیل حس یا قدرت عضلانی در فرد وجود داشته باشد، نتیجه ممکن است کمتر مطلوب واقع شود بنابراین زمان نقش مهمی را در درمان ایفا می کند.
بخشی از مدیریت فیزیوتراپی ممکن است شامل وارد کردن ضربات آرامی باشد تا عصب با چربی و بافت نرم همراه و حمایت شود. در نتیجه فیزیوتراپیست ممکن است از اولتراسوند یا سرمادرمانی استفاده کند.
درمان دیگری که ممکن است فیزیوتراپیست از آن در جهت بهبود شما بهره بگیرد حرکت دادن گردن است که با حرکت عصب همراه شود یا ممکن است شامل حرکات کششی خاصی یا حرکتهای لغزشی برای کمک به تحرک عصب اولنار هنگامی که در پشت آرنج قرار می گیرد، همراه باشد، زیرا این عصب از پشت آرنج عبور میکند.
اگر علت سندرم به وضعیت قرارگیری شما برگردد آنگاه فیزیوتراپیست تمرینات کششی و تقویتی را برای بهبود وضعیت تجویز می کند. این تمرینات ممکن است شامل یک برنامه ورزشی یا تمرینی باشد.