بورسيت تروکانتر و درد لگن. علل و روش درمان
بورسيت تروکانتر از علل شايع درد لگن است. بورسيت تروکانتر به معني التهاب بورس روي تروکانتر بزرگ بوده و ميتواند موجب احساس درد در قسمت خارجي لگن خاصره شود.
آناتومي بورس تروکانتر
بورس ها کيسه هايي با ديواره بسيار نازک هستند. در بدن انسان اين کيسه ها در بين بافت هايي قرار ميگيرند که روي يکديگر حرکت کرده و ميلغزند. وظيفه اين کيسه ها تسهيل حرکت و لغزيدن اين بافت ها در کنار يکديگر است. در حالت عادي داخل اين کيسه ها مايع لغزنده اي وجود دارد که موجب ميشود دو سطح روبروي بورس روي يکديگر بلغزند. بورس هابيشتر در اطراف مفاصل قرار دارند. التهاب بورس را بورسيتمی گویند.
برجستگي بزرگ استخواني در سمت خارجي مفصل ران در ناحيه لگن وجود دارد که به آن تروکانتر بزرگ ميگويند.اين برجستگي استخواني محل اتصال عضلات مهمي در ناحيه لگن هستند. عضلات پشت باسن که به آنها عضلات گلوتئال ميگويند از طريق تاندون خود به تروکانتر بزرگ ميچسبند.
ايليوتيبيال باند در ران
در هنگام فعاليت عضلات گلوتئال تاندون آنها روي برجستگي تروکانتر بزرگ حرکت ميکند و اين حرکت و سايش ميتواند در کارکرد عضله مانع ايجاد کند. به همين خاطر بين تاندون عضلات گلوتئال و برجستگي استخواني تروکانتر بزرگ يک بورس وجود دارد که موجب ميشود تاندون و استخوان راحت تر روي یکديگر بلغزند و حرکت کنند و به آن بورس تروکانتر بزرگ ميگويند.گاهي اوقات اين بورس ملتهب ميشود. التهاب آن را بورسيت تروکانتر ميگويند. در ناحيه لگن بورس هاي متعددي وجود دارد ولي مهمترين آنها که ميتواند موجب احساس درد کند همين بورس تروکانتر است.
علت التهاب بورس تروکانتر چيست
بورس تروکانتر به دو علت ميتواند ملتهب شود
ضربه به بورس. بطور مثال وقتي روي شانه زمين ميخوريم اولين جايي از کنار لگن که با زمين برخورد ميکند معمولا برجستگي تروکانتر بزرگ است و اين ضربه ميتواند به بورس روي تروکانتر آسيب زده و بدنبال آن بورس ملتهب شود
سايش مکرر بورس. اگر تاندون عضلات گلوتئال با فشار زيادي روي برجستگي تروکانتر حرکت کنند سايش زياد بين اين دو موجب آسيب بورس و در نتيجه التهاب آن ميشود و اين التهاب موجب درد ميشود.هر بار که بيمار راه ميرود فشار بيشتري به اين بورس ملتهب وارد شده و درد بيشتر ميشود.تاندون بلندي به شکل يک نوار پهن در کناره خارجي ران وجود دارد که از استخوان ايلياک لگن شروع شده و تا زير زانو ادامه ميابد. به اين تاندون فاسيا لاتا ميگويند.اين تاندون هم از روي بورس تروکانتر عبور ميکند و تاندون عضلات گلوتئال به اين نوار بافتي متصل شده است . گاهي اوقات به عللي فاسيا لاتا سفت و غير منعطف ميشود . در اين موارد در هنگام راه رفتن با هر قدمي که برداشته ميشود عضلات گلوتئال اين تاندون سفت را بر روي بورس تروکانتر به جلو و عقب ميبرند و موجب سايش آن بر روي بورس ميشود.گاهي اوقات ضعيف بودن عضلات گلوتئال، يکي نبودن طول اندام هاي تحتاني و يا دويدن روي زمين هاي شيبدار هم ميتواند يا سايش را زياد کند.
در مواردي هم اين سايش بدنبال عمل جراحي تعويض مفصل بيشتر ميشود. جراحي تعويض مفصل با تغيير در بيومکانيک لگن ممکن است احتمال اين سايش را افزايش دهد.علت سايش هر چه باشد در نهايت موجب التهاب بورس و در نتيجه بروز درد ميشود.
بورسيت تروکانتر
علائم بورسيت تروکانتر
مهمترين علامت بورسيت تروکانتر درد در سطح خارجي لگن و ران است. درد معمولاً در حالات زير بيشتر ميشود
شب ها در موقع خواب و و قتي فرد روي طرف مبتلاي لگن ميخوابد
وقتي که فرد از روي صندلي بلند شده و مي ايستد.
راهپيمايي بمدت طولاني
بالا رفتن از پله
چمباتمه زدن
بورسيت تروکانتر در چه افرادي بيشتر ديده ميشود
گرچه بورسيت تروکانتر ميتواند هر کسي را مبتلا کند ولي در زنان و در سنين متوسط و بالا بيشتر ديده ميشود.
در کساني که يک فعاليت بدني را بطور مکرر ولي نامناسب انجام ميدهند بيشتر ديده ميشود مانند دويدن، بالا رفتن از پله، دوچرخه سواري و ايستادن بمدت طولاني.
ضربه به سطح خارجي لگن و يا زمين خوردن روي يک سمت لگن ميتواند بورس را تحريک کرده و موجب التهاب آن شود.
بعضي بيماريهاي ستون مهره مانند اسکوليوز و يا آرتريت مهره اي پاييني کمري ممکن است زمينه را براي بروز اين بيماري بيشتر کند.
در فردي که يکي از اندام هاي پاييني از اندام طرف مقابل کوتاه تر است ممکن است بورسيت تروکانتر ايجاد شود.
امکان بروز اين بيماري در روماتيسم بيشتر است.
هر گونه عمل جراحي قبلي در ناحيه لگن ميتواند احتمال ايجاد اين بيماري را بيشتر کند.
گاهي اوقات استخوان اضافه در ناحيه تروکانتر بزرگ ايجاد ميشود که ميتواند با تحريک مداوم بورس ايجاد بورسيت کند.
درمان بورسيت تروکانتر چيست
درمان اکثر بيماران مبتلا به بورسيت تروکانتر بدون نياز به عمل جراحي است. اقداماتي که براي درمان انجام ميشوند عبارتند از :
کم کردن فعاليت هاي بدني که درد را بيشتر ميکنند.
استفاده از عصا براي چند هفته
انجام نرمش هاي کششي و تقويتي. انجام اين نرمش ها که زير نظر فيزيوتراپ انجام ميشود مهمترين قسمت درمان بورسيت تروکانتر است.
نرمش هاي کششي موجب ميشوند تاندون عضلات گلوتئال و همچنين تاندون فاسيا لاتا نرم و قابل انعطاف شده و در نتيجه سايش کمتري بر روي تروکانتر بزرگ و بورس داشته باشد.
انجام نرمش هاي تقويتي براي قويتر کردن عضلات لگن هم ميتواند اين سايش را کمتر کند.
استفاده از داروهاي ضد درد و يا داروهاي التهاب غير استروئيدي در کاهش درد موثر هستند
ممکن است استفاده از گرما، سرما، اولتراسوند بتواند به تقليل درد کمک کند.
گاهي پزشک معالج در موارد شديدتر از تزريق کورتيکوستروئيد در محل بورس براي کاهش التهاب استفاده ميکند.
بندرت براي درمان بورسيت تروکانتر نياز به عمل جراحي پيدا ميشود. در صورتي که درد بيمار با انجام اقدامات گفته شده خوب نشود ممکن است جراح ارتوپد اقدام به خارج کردن کل بورس تروکانتر به توسط عمل جراحي کند. در اين جراحي همچنين سعي ميشود تا با انجام برش هايي بر روي تاندون هاي سفت شده آنها را شل تر کرده تا بر روي تروکانتر بزرگ سايش کمتري داشته باشند.
پيشگيري از بورسيت تروکانتر چگونه است
براي پيشگيري از بروز بورسيت تروکانتر بايد به موارد زير توجه کرد
از اعمال فشارهاي ممتد و مکرر به ناحيه لگن اجتناب کنيد
وزن خود را کاهش دهيد
با انجام نرمش هاي کششي سعي کنيد عضلات و تاندون هاي ناحيه لگن را قابل انعطاف نگه داريد
اگر يکي از پاهايتان از ديگري کوتاه تر است از کفي مناسب در کفش استفاده کنيد
نرمش هاي لگن براي کنترل درد ناشي از بورسيت تروکانتر کدامند
نرمش بورسيت تروکانتر لگن
نرمش هاي کششي و تقويتي لگن نقش مهمي در درمان بورسيت تروکانتر دارند. انجام صحيح نرمش هاي لگن ميتواند درد ناشي از بورسيت تروکانتر را تا حد زيادي بهبود دهدو احتمال عود آنرا در آينده کاهش دهد.انجام نرمش هاي کششي و تقويتي مهمترين قسمت درمان بورسيت تروکانتر است.نرمش هاي کششي موجب ميشوند تاندون عضلات گلوتئال و همچنين تاندون فاسيا لاتا نرم و قابل انعطاف شده و در نتيجه سايش کمتري بر روي تروکانتر بزرگ و بورس داشته باشد. انجام نرمش هاي تقويتي براي قويتر کردن عضلات لگن هم ميتواند اين سايش را کمتر کند. .
ابتدا نرمش هاي کششي زير را انجام دهيد
کشش عضلات گلوتئال
به پشت بر روي زمين بخوابيد و زانوانتان را خم کرده،بطوريکه کف پاهايتان بر روي زمين قرار گيرد. سپس مچ يک پا را بر روي زانوي طرف مقابل قرار دهيد.ران زانويي که مچ پا بر روي آن قرار گرفته را با دو دست گرفته و بطرف سينه خود بکشيد. در اين نرمش بايد يک کشش را در باسن و سطح خارجي مفصل ران خود حس کنيد.
اين وضعيت را چند ثانيه حفظ کرده و سپس مجدد به حالت اوليه برگرديد. حرکت را سه بار تکرار کنيد.
کشش باند ايليوتيبيال در حالت ايستاده
سر پا بايستيد. پاهاي خود را ضربدري بگذاريد بطوريکه يک ساق شما بصورت ضربدري جلوي ساق ديگر قرار بگيرد. سپس به جلو خم شده و نوک انگشتان دست خود را به انگشتان پا برسانيد.
اين وضعيت را چندثانيه حفظ کرده و سپس مجدد به حالت اوليه برگرديد. حرکت را سه بار تکرار کنيد. حرکت را براي پاي مقابل هم انجام دهيد.
کشش باند ايليوتيبيال از کنار
در کنار يک ديوار ايستاده بطوريکه يک شانه شما به ديوار نزديکتر باشد. يک دست را براي کنترل بيشتر بر روي ديوار قرار دهيد. پايي را که از ديوار دور است را در جلوي پاي ديگر قرار دهيد. کف هر دو پا را بر روي زمين نگه داريد. سپس لگن خود را به طرف ديوار نزديک کنيد. اين وضعيت را چند ثانيه حفظ کرده و سپس مجدد به حالت اوليه برگرديد. حرکت را سه بار تکرار کنيد. حرکت را براي پاي مقابل هم انجام دهيد.وقتي که درد شديد در سمت خارج لگن کاهش پيدا کرد ميتوانيد نرمش هاي تقويتي زير را نيز به آنها اضافه کنيد.
پا ها مستقيم به بالا
به پشت بر روي زمين دراز بکشيد. زانوي طرف سالم را خم کرده و کف پاي آن سمت را بر روي زمين قرار دهيد. پاي مقابل را بدون اينکه زانوي آن را خم کنيد به اندازه يک وجب از روي زمين بلند کنيد.
اين حالت را چند ثانيه حفظ کرده و سپس پا را آهسته بر روي زمين قرار دهيد. .
باز کردن مفصل ران در حالت به شکم
به شکم بر روي زمين بخوابيد. پاي طرف مشکل دار را از پشت به اندازه يک وجب از زمين بلند کنيد. اين حالت را چند ثانيه حفظ کرده و سپس پا را آهسته بر روي زمين قرار دهيد.
بالا آوردن پا از کنار
به شانه طرف سالم بخوابد. پاي طرف مشکل دار را از کنار به اندازه يک وجب از زمين بلند کنيد. اين حالت را چند ثانيه حفظ کرده و سپس پا را آهسته بر روي زمين قرار دهيد.
چمباتمه کنار ديوار با توپ
سر پا کنار يک ديوار ايستاده و پشت خود را به ديوار تکيه دهيد. بين کمر خود و ديوار يک توپ قرار دهيد. به آرامي تنه خود را پايين بياوريد بطوريکه زانو هاي شما کمی خم شوند.
اين حالت را ده ثانيه حفظ کرده و سپس دوباره به حالت مستقيم درآييد. .