سندروم پیريفورميس چيست و چگونه درمان ميشود؟

سیاتیک نام یک عصب است. اصطلاح سیاتیک در حقیقت مربوط به دردی است که در طول عصبی به همین نام انتشارمی‌یابد. این عصب طولانی‌ترین عصب داخل بدن شما است که از لگن تا انتهای پا ادامه دارد و در طول مسیر خود به شاخه‌های متعددی تقسیم می‌شود. هرگونه فشار بر روی این عصب می‌تواند باعث ایجاد درد در تمام طول عصب شود (یعنی مسیری که از کمر شروع می‌شود و از پشت پا پایین می‌آید و تا پاشنه پا می‌رسد)

سندرم با انتشاردرد از کمر به طرف باسن و قسمت خلفي و خارجي اندام تحتاني که شايعترين علت آن فتق ديسک بين مهره اي پايين کمراست می باشد . امروزه با تکنيک هاي تصويربرداري و الکترودياگنوستيک دريافته اند که سندرم يبريفوريس بسيار شايعتر است زيرا اين سندرم مي تواند شبيه سندرمهاي درد شايعتر مثل رادياکولوپاتي کمري، اختلال عملکرد مفصل ساکروايلياک و بورسيت تروکانتر بزرگ استخوان فمور خود را نشان دهد.

اين سندروم معمولاً بعلت کمپرسيون و يا تحريک قسمت پروگزيمال عصب سياتيک در جايي که از طريق مجراي بزرگ سياتيک از لگن خارج مي شود بوسيله عضله پيريفورميس ايجاد مي شود.

سیاتیک و افراد کم تحرک

سياتيک نام يک عصب است و در واقع اصطلاح سياتيک به دردي اطلاق مي شود که از لگن تا انتهای پا ادامه دارد اين عصب طولاني ترين عصب داخل بدن است و در طول مسير خود به شاخه هاي متعدد تقسيم مي شود.
سياتيک يکي از علل مهم کمردرد و درد در اندام تحتاني است و هر گونه فشار بر روي اين عصب از جمله بلند کردن اجسام سنگين، برگشتن ناگهاني به پشت، انجام دادن ورزشهاي سنگين موجب بروز درد خفيف تا ناتوانايي جسمی در فرد مي شود.
ممکن است درد به صورت احساس گرفتگي عضلات در ساق پا و يا احساس درد در پشت باشد که اگر اين درد خفيف بود مي توان با استراحت ،فیزیوتراپی مصرف دارو هاي ضدالتهاب زير نظر پزشک،تقويت عضلات مهره ها آن را درمان کرد.
اگر احساس درد با بي حسي،سوزن سوزن شدن و ايجاد علائم عصبي همراه بود و با درمان طبي و مصرف مسکن و دارو هاي ضد التهاب بهبود نيافت بهتر است بيمار زير نظرپزشک متخصص تحت عمل جراحي قرار بگيرد.
افرادي که تحرک کمي دارند و کم فعاليت هستند نسبت به افراد فعال بيشتر مستعد ابتلا به بيماري سياتيک هستند و همچنين افرادي که مبتلا به بيماري ديابت هستند به دليل آسيب و تخريب عصبي که بر اثر ديابت بر آن ها ايجاد شده هم در معرض ابتلا به اين بيماري هستند.
بيماري سياتيک به مجموعه‌اي از علامت‌هايي گفته مي‌شود که با تحت فشار قرار گرفتن يا تحريک شدن عصب سياتيک به وجود مي‌آيد.
عصب سياتيک بلندترين و قطورترين عصب بدن است.

آناتومي

عضله پيريفورميس عضله کوچکي است که در عمق لگن و باسن قرار گرفته و از يک طرف به استخوان ساکروم يا خاجي و از طرف ديگر به قسمت هاي بالايي استخوان ران ميچسبد. وظيفه عضله پيريفورميس چرخش خارجي ران و دور کردن آن از محور مرکزي بدن است. اهميت اين عضله در درد هاي لگن و باسن ناشي از نزديکي آن با عصب سياتيک می باشد .

علت بروز سندروم پيريفورميس چيست؟

سندروم پيريفورميس بر اثر سفت و کوتاه شدن عضله پيريفورميس ايجاد ميشود. نيروهاي غير متعادلي که به علت ورزش غير اصولي و يا به علت تغيير در بيومکانيک لگن به اين عضله وارد ميگردند موجب ميشود عضله سفت و غير منعطف شده و در نتيجه به عصب سياتيک که از کنار آن عبور ميکند فشار وارد کرده و علائم بيماري ظاهر شوند.
گاهي اوقات هم به علت ضربات مستقيمي که به پشت باسن وارد ميشود عضله پيريفورميس آسيب ديده و درون آن خونريزي ميکند و اين خونريزي و چسبندگي هايي که بعد از آن بين عصب و عضله ايجاد ميشود موجب فشار يا کشش به عصب شده و علائم بيماري را ظاهر ميکند.
سندروم پيريفورميس در اسکي بازان، رانندگان ماشين هاي سنگين، تنيس و دوچرخه سواري طولاني مدت بيشتر ديده ميشود.

علائم سندروم پيريفورميس چيست؟

مهمترين علائم سندروم پيريفورميس عبارتند از

درد مزمن در باسن که ميتواند به پايين ران و يا کمر انتشار پيدا کند
درد ممکن است با مدت طولاني ايستادن يا نشستن يا چمباتمه زدن بيشتر شود
درد ممکن است همراه با اجابت مزاج باشد
درد ممکن است در آلت تناسلي احساس شود
درد در صبح هنگام برخاستن از خواب
افزايش درد با چرخش داخلي ران و نزديک شدن آن به محور مرکزي بدن و خم شدن ران

درمان سندروم پيريفورميس

درمان سندروم پيريفورميس کاهش فعالیت های شدید ورزشی ،گرماي موضعي در ناحيه درد و استفاده از داروهاي ضد درد و داروهاي ضد التهابي غير استروئيدي هم ميتواند در کاهش درد بيمار مفيد باشند.

مهمترين قسمت درمان اين بيماران انجام تمرينات و نرمش هاي کششي بر روي عضله پيريفورميس است که قبل از انجام تمرینات ورزشی بهتر است با فیزیوتراپ خود مشورت کنید .

نرمش هاي کششي عضلات ايليوپسواس، تنسور فاسيا لاتا، همسترينک و عضلات گلوتئال هم براي اين بيماران مفيد است.

انجام اقدامات زير توسط بيمار در منزل مفيد است •

صبح ها بعد از برخاستن از خواب و قبل از برخاستن از تختخواب به شانه خوابيده و زانو را به مدت پنج دقيقه خم و راست ميکنيم
در طول روز هر چند ساعت يکبار به مدت يک دقيقه سر پا ايستاده و به طرفين ميچرخيم
در صورت امکان بصورت روزانه از وان آب گرم استفاده ميکنيم
به پشت خوابيده و هر دو پاي خود را بالا آورده و حرکت رکاب زدن دوچرخه را انجام ميدهيم
هر چند ساعت يکبار 6 مرتبه زانوي خود را خم و راست ميکنيم

بيمار نبايد بمدت زياد يک جا بنشيند و بايد هر 20 دقيقه بلند شده و چند قدم راه برود. بيمار به مدت طولاني نبايد رانندگي کند و هر 20 دقيقه بايد بايستد و چند دقيقه راه رفته و نرمش هاي کششي را انجام دهد.
در مواردي که درد بيمار با اقدامات فوق درمان نشود تزريق داروي بيحس در محل درد در ناحيه باسن ممکن است کمک کننده باشد.
بندرت و در صورت عدم بهبودي بيمار بعد از انجام درمان هاي بالا ممکن است عمل جراحي بصورت بريدن محل اتصال عضله پيريفورميس به استخوان بتواند درد بيمار را از بين ببرد.